sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Lubin. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Lubin na lata 2018-2023;
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2020-2023;
Program Wspierania Rodziny w Gminie Lubin na lata 2022-2024;
Program Działań na rzecz Osób Starszych w Gminie Lubin na lata 2019-2025;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
WARTOŚĆ zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
11 843 750 zł
-53,24%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Lubin związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.
Gminny OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. GOPS wydatkował 11.517.369,07 zł, z czego 4.769.860,87 zł stanowiło zadania własne gminy. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2023 r. GOPS poza kompleksową realizacją zadań własnych i zleconych z zakresu pomocy społecznej ściśle współpracował z Gminną Komisją do spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz z działającym przy Komisji Punktem Diagnostyczno Konsultacyjnym.
Bardzo ważną część działalności GOPS stanowi przeciwdziałanie przemocy domowej. Zarządzeniem Wójta powołany został Zespół Interdyscyplinarny Gminy Lubin, będący realizatorem zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
6 631 453 zł
Wartość wypłaconych świadczeń społecznych
2 472 333 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
435 985 zł
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Lubin w 2023 r. były ubóstwo, niepełnosprawność oraz długotrwała lub ciężka choroba. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 96 rodzin, a niepieniężnymi 57 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 396 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach integracji społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.
Usługi opiekuńcze
Z pomocy w formie usług opiekuńczych w 2023 r. skorzystało ogółem 26 klientów. Na rzecz podopiecznych zrealizowano łącznie 11.471 godziny pomocy.
W celu zwiększenia dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało program „Opieka 75+”, który jest realizowany od dnia 1 stycznia 2018 r.
Strategicznym celem programu jest zwiększenie godzin usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób samotnych w wieku 75 lat i więcej.
W 2023 r. na usługi opiekuńcze ogółem wydatkowano 435.985,26 zł, dotacja do zadania „Opieka 75+” wyniosła 49.064,00 zł.
pomoc żywnościowa
2023 r. był kolejnym, w którym GOPS po raz kolejny realizował Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa na lata 2014-2020 (PO PŻ). Obecnie trwa edycja programu pod nazwą Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową na lata 2021-2027- Podprogram 2023
Program jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).
Pomoc udzielana jest w postaci artykułów spożywczych o przedłużonej trwałości, które są przekazywane bezpłatnie osobom najbardziej potrzebującym.
W 2023 r. z tej formy wsparcia skorzystało 150 mieszkańców Gminy Lubin.
dodatek MIESZKANIOWY
Dodatki mieszkaniowe są świadczeniem pieniężnym, którego celem jest pokrycie z funduszy publicznych części kosztów utrzymania lokalu i stanowią wsparcie dla mieszkańców gminy w ponoszonych wydatkach związanych z opłatami.
W 2023 r. wypłacono 92 świadczenia na łączną kwotę 24.606,49 zł.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe.
W 2023 r. wypłacono 216 świadczeń na łączną kwotę 648.000,00 zł.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła dał możliwość dofinansowania zakupu pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
W 2023 r. wypłacono świadczenia na łączną kwotę 299.500,00 zł.
dodatek ELEKTRYCZNY
Jednorazowe świadczenie z zakresu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.
W 2023 r. wypłacono 152 świadczenia na łączną kwotę 184.500,00 zł.
dodatek GAZOWY
Świadczenia z zakresu ustawy o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. O zwrot podatku VAT za gaz mogą się ubiegać te gospodarstwa domowe, które używają gazu do celów grzewczych.
W 2023 r. wypłacono dla 12 świadczeniobiorców kwotę 4.280,23 zł.
wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej
Na wspieranie rodzin w 2023 r. wydano łączną kwotę 117.373,07 zł. Od 2015 r. działa Zespół do spraw Asysty Rodzinnej. Bezpośrednią pracę w rodzinach problemowych i dysfunkcyjnych wykonywał 1 asystent rodziny.
Pomocą objętych było 21 rodzin, w których wychowywało się 33 dzieci.
Współfinansowanie pobytu dziecka w zastępczych formach opieki zamknęło się w kwocie 220.011,53 zł.
Pomoc została skierowana dla 31 dzieci: 24 dzieci przebywało w rodzinie zastępczej i 7 dzieci przebywało w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
W ramach prowadzonej pracy socjalnej skorzystało z różnych form pomocy 166 rodzin, w tym 303 dzieci.
KORPUS WSPARCIA SENIORÓW
W 2023 r. Gmina przystąpiła do Modułu I oraz Modułu II programu celem wsparcia seniorów w wieku 65 lat i więcej, którzy mają problemy związane z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia.
Program miał na celu wsparcie seniorów w czynnościach dnia codziennego oraz poprawę bezpieczeństwa osób starszych przez dostęp do tzw. „opieki na odległość”. Na potrzeby realizacji programu zostały zakupione tzw. „opaski bezpieczeństwa” wraz z obsługą systemu u wybranego realizatora usługi.
Koszt Modułu I to kwota 53.688,79 zł, z tego kwota 42.750,22 zł pochodziła z dotacji celowej.
Koszt Modułu II to kwota 27.814,56 zł, z tego kwota 17.335,00 zł pochodziła z dotacji celowej.
Łącznie na program Korpus Wsparcia Seniorów w 2023 r. wydatkowano 81.503,35 zł.
Wolontariusz Roku Gminy Lubin
Zawsze w okolicach Międzynarodowego Dnia Wolontariusza, przypadającego 5 grudnia, wyróżnia się w osoby, które niosą pomoc innym. To wyróżnienie przyznawane w gminie od 2012 r. dla osób, które swoją aktywnością wolontarystyczną podejmują działania w dowolnym obszarze życia społecznego, a w szczególności w dziedzinie: oświaty, kultury, sportu, zdrowia, ekologii, bezpieczeństwa, pomocy społecznej oraz działają na terenie Gminy Lubin i na rzecz jej mieszkańców.
wsparcie dla ukrainy
Działania GOPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
POMOC OBYWATELOM UKRAINY
Ze wsparcia GOPS pomocą finansową i rzeczową skorzystało 24 rodziny (54 osoby w rodzinach) na łączną kwotę 349.544,77 zł.
Zrealizowano następujące formy pomocy:
zasiłki okresowe dla 3 rodzin - 6 świadczeń na kwotę 2.455,32 zł;
zasiłek stały dla 1 osoby na kwotę 2.360,45 zł;
realizacja pokrycia kosztów posiłków - z programu skorzystało 21 dzieci z 7 rodzin na łączną kwotę 3.130,00 zł;
dodatkową formą pomocy było pokrycie kosztów obiadów dla 15 dzieci uchodźców z Ukrainy, środki finansowe w łącznej kwocie 8.571,50 zł przekazane przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę - dla 7 osób z Ukrainy na łączną kwotę 2.100,00 zł;
świadczenia pieniężne osobom, które zapewniły zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy na łączną kwotę 256.920,00 zł (104 wnioski).
Wskazane rodziny objęte były pracą socjalną, a w szczególności:
pomoc w wypełnieniu wniosków o wypłatę świadczeń,
kierowanie do odpowiednich instytucji tj. ZUS, PCPR, sąd,
przekazywanie odzieży, żywności, środków higienicznych, artykułów pierwszej potrzeby,
odwiedziny w miejscu pobytu.
wykaz działań podjętych przez Gminę w celu realizacji wsparcia dla obywateli Ukrainy
Gmina Lubin w 2023 r. na swoim terenie posiadała dwa obiekty instytucjonalne, w których zamieszkiwali uchodźcy z Ukrainy:
świetlica wiejska w Miroszowicach, ul. Pałacowa 13 - 6 osób (1 mężczyzna, 3 kobiety, 2 dzieci),
świetlica wiejska w Raszówce, ul. Kolejowa 4 - 11 osób (2 mężczyzn, 4 kobiet, 5 dzieci).
W ramach zakwaterowania uchodźców Gmina zapewniała całodzienne wyżywienie na podstawie podpisanej umowy z NIRO S-ka z o.o., Lubin , ul. Ścinawska 37 a także środki czystości i higieny osobistej oraz inne produkty.
Dnia 31.08.2023 r. decyzją nr 282/2023/BZ/U oraz nr 282/2023/BZ/U Wojewody Dolnośląskiego z obiekty w Miroszowicach i Raszówce zostały zlikwidowane. Uchodźcy, którzy zamieszkiwali w tych obiektach zostali przeniesieni do obiektów instytucjonalnych znajdujących się na terenie Ścinawy:
10 osób zostało umieszczonych w Ośrodku Działań Edukacyjnych i Twórczych Schronisko Młodzieżowe „Pałacyk”, Ścinawa, ul. Jana Pawła II 17 - 1 mężczyzna, 3 kobiety, 6 dzieci,
4 osoby zostały umieszczone w Regionalnej Placówce Opiekuńczo-Terapeutycznej Stowarzyszenie MONAR , Ścinawa, ul. Mickiewicza 38 - 1 mężczyzna, 2 kobiety, 1 dziecko,
3 osoby usamodzielniły się, wynajęły mieszkania na terenie Lubina - 1 mężczyzna, 2 kobiety.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
444 712 zł
+12,20%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, zwłaszcza ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznymi przedsięwzięciami realizowanymi przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. Celem głównym jest ograniczenie zdrowotnych i społecznych skutków wynikających z zażywania narkotyków, nadużywania napojów alkoholowych i używania innych środków psychoaktywnych poprzez podnoszenie poziomu wiedzy i świadomości mieszkańców Gminy Lubin oraz prowadzenie skoordynowanych działań profilaktycznych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 440 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
Gmina poniosła wydatki inwestycyjne w wysokości 50.000 zł na dotację dla MCZ na dofinansowanie zakupu mammografu.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.